اگر بخواهیم در یک شبکه بین دو سیم هادی ارتباطی ایمن، صحیح و مطمئن برقرار کنیم به کابلشو و سرسیم نیاز داریم. سرسیم و کابلشو در انواع و جنس‌های مختلفی وجود دارند که انتخاب مابین آن بسته به نوع استفاده و کارایی آنها متفاوت است.
انواع سرسیم و کابلشو از نظر جنس
- سرسیم و کابلشو مسی
- سرسیم و کابلشو آلومینیومی
سرسیم‌ها و کابلشوهای از جنس مس در فرآیند تولید از نوعی مس به نام مس قلع اندود استفاده می‌کنند، اما سرسیم‌ها و کابلشوهای آلومینیومی از فلز آلومینیوم ساخته می‌شوند. نوع دیگری از سرسیم و کابلشو وجود دارد که در دسته‌بندی سرسیم‌ها و کابلشوها از نظر جنس قرار نمی‌گیرد اما در مواقعی که جنس نقطه اتصال و هادی با یکدیگر متفاوت باشد و در انتقال جریان از سیم و کابل آلومینیومی استفاده شده باشد از سرسیم وکابلشوهای بی متال استفاده می‌شود.
سرسیم و کابلشو بی متال
در بافت کابلشو بی متال از ترکیب آلومینیوم و مس با خلوص بالا استفاده می‌شود. به دلیل استفاده از دو فلز از دو جنس مختلف در ساختار آن هیچگونه خوردگی الکتریکی در محل اتصال، ایجاد نمی‌شود.
انواع کابلشو بی متال
به طور کلی کابلشوهای بی متال در دو نوع:
- DTL1
- DTL2
ودر ابعاد مختلفی همچون۷۰،۱۲۰،۱۵۰ میلی‌متر موجود می‌باشند که ضخامت هر یک متناسب با میزان جریان اتصال متغیر است و در ضخامت‌های مختلفی همچون ۱۶ ،۲۵ ،۳۵ ،۵۰ ،۷۰،۱۲۰،۱۵۰، ۱۸۵ ،۲۴۰ ،۳۰۰ ،۵۰۰،… میلی‌متر تولید می‌شوند.
کاربرد سرسیم
از انواع سرسیم‌ها همان گونه که از نام آنها پیدا است بر روی سرسیم هادی و با پرس مخصوصی استفاده می‌شود. از انواع سرسیم جهت جلوگیری از کج و راست شدن سیم در زیر پیچ، محکم شدن سیم زیر ترمینال، جلوگیری از ایجاد نشتی در جریان و همچنین جلوگیری از بروز آتش سوزی در اتصالات ناایمن استفاده می‌کنند. بنابراین؛ همانطور که گفته شد از سرسیم‌ها جهت محکم کاری و ایجاد ثبات سیم در جای خود به کارمی‌گیرند.
سرسیم و انواع آن
در معرفی سرسیم می‌توان اینگونه گفت که: سرسیم‌ها از جمله تجهیزاتی هستند که در برق کشی در یک مدار، شبکه و ساختمان هنگام بستن سیم و کابل زیر پیچ‌های کنتاکتور،کلید و پریز و پیچ‌های ترمینال و مینیاتور استفاده می‌شوند.
انواع سرسیم
سرسیم‌ها دارای انواع مختلفی هستند. از جمله پرکاربردترین سرسیم‌ها در شبکه برق‌رسانی می‌توان به سرسیم وایرشو، سرسیم گرد، دوشاخ، کابلشو، سوزنی، کانکتور، موف، کولری و برنجی اشاره کرد.
سرسیم وایر شو روکش‌دار و بدون روکش
سرسیم وایرشو در دو مدل تکی و دوبل و روکش‌دار و بدون روکش موجود است.
سرسیم وایر شو تکی روکش‌دار نوعی سرسیم است که به صورت لوله‌ای بوده و در محل ورودی سیم یک قسمت پلاستیکی دارد و برای اتصال سیم باید روکش سیم را به اندازه کافی تراشید و لخت کرد و از سری پلاستیکی وارد وایر شو کرد تا از قسمت هادی در داخل لوله فلزی قرار بگیرد و سپس به وسیله پرس، پرس نمود تا اتصالی ایمن و محکم بین سیم و وایرشو ایجاد شود.
کاربرد وایر شو روکش‌دار تکی
ازسرسیم وایرشو روکش‌دار معمولاً در داخل کلید، پریز و ترمینال استفاده می‌کنند.
جنس سرسیم وایرشو روکش دار تکی
قسمت فلزی وایرشو از جنس مس با خلوص بالا با روکش آبکاری شده قلع است و قسمت دایره‌ای و پلاستیکی سری نیز از جنس pvc و با مقاومت زیاد در برابر گرما و آتش سوزی است.
سرسیم وایرشو دوبل روکش‌دار
قسمت سری و پلاستیکی این مدل وایرشو به شکل مخروطی است و ظرفیت بیشتری دارد؛ به همین دلیل دو سیم به طور همزمان درون آن قرار می‌گیرند. در قسمت فلزی وایرشو دوبل نیز فضای مناسبی مهیا است تا قسمت هادی سیم‌ها درون آن قرار گرفته و به راحتی پرس شوند.
سرسیم وایرشو تکی بدون روکش
این مدل وایرشو بدون قسمت پلاستیکی است و قسمت هادی سیم داخل لوله فلزی می‌رود و پرس می‌شود. هنگام انتخاب سیم‌ها در استفاده از وایرشوهای تکی و بدون روکش از آن جهت که قسمت سری پلاستیکی حذف شده است، باید دقت کنید تا دو سیم هم سایز باشند تا به راحتی درون قسمت فلزی جا شوند.
سرسیم گرد
سرسیم گرد نیز در ۲ نوع روکش‌دار و بدون روکش موجود است و وسیله‌ای است که سیم را به دستگاه متصل نموده و بر ایمنی آن می‌افزاید. سرسیم گرد یا حلقوی با یک سری دایره‌ای شکل یا حلقوی است که پیچ هادی روی آن پیچ می‌شود. سرسیم حلقوی از جنس مس با درصد خلوص بالا است که نوع روکش‌دار آن با روکش از جنس pvc و پلاستیک مقاوم است. این سرسیم نیز در انواع سایزها و قطرها موجودات است از جمله:
- سرسیم گرد سایز ۲.۵ قطر ۴مدل Rv2-4
- سرسیم گرد سایز ۲.۵ قطر ۵ مدل Rv2-5
- سرسیم گرد سایز ۲.۵ قطر ۶ مدل Rv2-6
- سرسیم گرد سایز ۲.۵ قطر ۸ مدل Rv2-8
- سرسیم گرد سایز ۲.۵ قطر ۱۰ مدل Rv2-10
- سرسیم گرد سایز ۵.۵ قطر ۴ مدل Rv5.5-4
- سرسیم گرد سایز ۵.۵ قطر ۵ مدل Rv5.5-5
سرسیم دو شاخ
نوع دیگری از سرسیم‌ها سرسیم دو شاخ یا سرسیم U شکل است که برای اتصال سیم به پیچ هادی بدون باز کردن کامل پیچ استفاده می‌شود. برای اتصال به وسیله سرسیم دو شاخ، قسمت هادی سرسیم حول محور پیچ قرار می‌گیرد و پیچ محکم می‌شود. قسمت روکش‌دار سرسیم دوشاخ به صورت قیفی شکل طراحی شده است تا از داخل شدن مقدار مناسب سیم در سرسیم اطمینان حاصل شود.
سرسیم کولری
سرسیم کولری یا فیشی مادگی در اتصال دائم و موقت سیم به سیمی دیگر یا یک برد الکتریکی به کار می‌رود. سرسیم‌های کولری در انواع مختلفی از جمله سرسیم کولری نیمه روکش‌دار و تمام روکش‌دار و سرسیم کولری پرچمی، نری، مادگی و برنجی موجود می‌باشند.
سرسیم سوزنی
سرسیم‌های سوزنی با قسمت هادی سوزنی شکل نوع دیگری از سرسیم هادی از جنس هادی با خلوص مس ۹۹ ٪ هستند که قسمت هادی در آنها با قلع آبکاری شده است و روکش در آنها نیز از جنسpvc یا نایلون است.
سرسیم سوزنی به سیم پرس شده و قسمت هادی سرسیم داخل سلول ترمینال قرار گرفته و پیچ می‌شود. ارتباط مابین سیم و سلول ترمینال به کمک سرسیم سوزنی برقرار می‌شود. از سرسیم‌های سوزنی برای جلوگیری از آسیب به سیم هنگام ورود آن به ترمینال و بستن پیچ روی سیم استفاده می‌کنند.
سرسیم موف
سرسیم موف که آن را با نام سرسیم رابط نیز می‌شناسد نوع دیگری از سرسیم‌ها بوده که برای اتصال دائم دو سیم به یکدیگر با امکان افزایش طول دو سیم کاربرد دارد.
در پروژه‌های برق رسانی به جای چسب برق از سرسیم‌های موف یا دوراهی در اتصال دو سیم استفاده می‌کنند، که پارگی احتمالی و قطعی اتصال را کاهش می‌دهد.
سیم‌های دوراهی یا موف در انواع سرسیم دوراهی روکش‌دار و بدون روکش موجود می‌باشند. سرسیم بدون روکش به این دلیل که هیچگونه عایقی ندارد برای لحیم کاری مناسب است.
سرسیم موف روکش‌دار در ۳ مدل با روکش قرمز، آبی و زرد ساخته می‌شود.
از سرسیم موف قرمز در سیم‌های با شماره ۱ تا ۱.۵ استفاده می‌کنند.
از سرسیم موف آبی برای شماره سیم ۲.۵ به کار می‌برند و از سرسیم های دوراهی زرد نیز برای شماره سیم‌های بین ۴ تا ۶ استفاده می‌کنند.
سرسیم کانکتور
برای اتصال سیم به کانکتور مخابراتی از سرسیم‌های کانکتور استفاده می‌کنند. نوع اتصال بین سرسیم با سیم در سر سیم کانکتور از دو نوع پرس کاری با آچار مخصوص و لحیم کاری است.