بوشن‌ها یا کوپلینگ‌های لوله، قطعه‌ای رابط و استوانه‌ای شکل در شاخه اصلی و نقطه اتصال با لوله‌های دیگر هستند. طول بسیار کوتاه‌تری از لوله دارند که در لوله کشی مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولاً به جوش سوکت یا رزوه‌ای در یک یا در هر دو انتهای لوله اشاره دارند. بوشن‌های لوله فلزی امکان اتصال دو لوله را به هم ممکن می‌سازند. بوشن‌ها انواع مختلفی دارند و بر اساس جنس و نحوه اتصال طبقه‌بندی می‌شوند.
انواع بوشن لوله فلزی بر اساس جنس
- بوشن جنس فولادی
- بوشن فورج
- بوشن استنلس استیل (ضد زنگ)
- بوشن گالوانیزه
- بوشن پلاستیکی pvc
- بوشن فلزی (برنجی و گالوانیزه)
انواع بوشن براساس نحوه اتصال
- بوشن ساده
- بوشن جوشی (سوکتی)
- بوشن تبدیل
- بوشن دوسر رزوه (کوپلینگ کامل)
- بوشن یک سر رزوه (نیمه کوپلینگ)
- بوشن مغزی
- بوشن پلیکا (تخت و ترمزدار، بدون ترمز،کشویی، دو طرف چسپ و یک طرف چسپی)
معرفی انواع بوشن
بوشن جنس فولادی: بوشن‌های جنس فولادی یکی از با کیفیت‌ترین و قیمت مناسب‌ترین بوشن‌های موجود در بازار هستند که در صنایع پایپینگ در انتقال گاز، آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند. بوشن‌های فولادی به روش‌های گالوانیزه سرد و گرم تولید شده که در برابر پوسیدگی و خوردگی مقاومت بسیار بالایی دارند. این بوشن‌ها ایمنی خوبی دارند و هیچ گونه نشتی در آن‌ها دیده نمی‌شود، همچنین به دلیل جنس فولادی که دارند در برابر آسیب‌های مکانیکی نیز مقاوم‌تر هستند.
بوشن فورج یا بوشن فشار قوی: بوشن‌های فشار قوی یکی از اتصالات مهم و بسیار پرکاربرد در صنایع تاسیسات و لوله کشی فشار قوی محسوب می‌شوند. بوشن‌های فورج یا فشار قوی نوعی بوشن مانیسمان هستند و به علت نداشتن هیچگونه درز جوشکاری از مقاومت بسیار بالایی برخوردارند و به همین دلیل به بوشن‌های فشار قوی معروف هستند. بوشن‌های فورج یا فشار قوی (مانیسمان) از جنس فولاد بوده که طی یک پروسه گالوانیزاسیون، آبکاری شده و در برابر خوردگی، پوسیدگی و اکسیداسیون مقاومت بالایی یافته‌اند.
از بوشن فورج یا فشار قوی به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر لرزش، تنش و فشار در اتصالات روکار و زیرزمینی استفاده می‌کنند. این بوشن‌ها در انواع مختلف همچون بوشن جوشی، بوشن تبدیلی، بوشن پرسی، تخت، مغزی، یک سردنده، الکتروفیوژن مانیسمان و در اندازه و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند. بوشن‌های فورج همچنین در موارد زیر با اتصالات معمولی، بوشن معمولی متفاوت هستند:
- وزن
- ضخامت تولید
- قابلیت تحمل فشار
بوشن استنلس استیل (ضدزنگ): بوشن‌های از جنس استنلس استیل از آلیاژ ۳۰۴ و ۳۱۶ تهیه می‌شوند. این بوشن‌ها ضد زنگ با ظاهری فوق العاده براق و مات هستند و در کلاس ۱۵۰ و فشار قوی در سایزهای مختلفی همچون ۱,۱.۲,۱.۴,۱.۸,۳.۴,۳.۸ و ۱.۴-۱ و۱.۲-۱و ۲و ۳ اینچ تولید می‌شوند. بوشن‌های از جنس استنلس استیل در ۲ نوع جوشی و دنده‌ای موجود می‌باشند و جهت اتصال دو لوله به هم، بلند کردن طول لوله‌های کوتاه و گرفتن خروجی از مخازن استیل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بوشن pvc پلاستیکی: بوشن‌های پلاستیکی از جنس pvc مقاوم یکی از قطعه‌های پرکاربرد در صنایع برق کشی هستند این بوشن‌ها ساختاری متشکل از بدنه اصلی، حلقه و مهره دارند. بوشن pvc نیز حالت رزوه‌ای شکل بوده که در مرکز خود سوراخی دارند تا کابل‌های برق از آن به راحتی عبور کنند. از بوشن‌های پلاستیکی برای عبور ایمن کابل و سیم‌های برق و ایجاد محیط ضد آب در اطراف سیم‌های برق استفاده می‌کنند و بیشتر زمانی کاربرد دارند که دو لوله با دو قطر متفاوت برای اتصال در نظر گرفته می‌شوند.
بوشن جنس فلزی (گالوانیزه و برنجی): بوشن‌های از جنس فلز گالوانیزه و برنجی، یکی از مقاوم‌ترین بوشن‌های مورد استفاده در صنایع لوله کشی هستند که به علت مقاومت، دوام و استحکام بالا در صنایع لوله کشی و اختصاصاً لوله کشی آب و برق از جمله پراستفاده‌ترین اتصالات هستند. از بوشن‌های برنجی در خاتمه دادن یا افزایش طول لوله‌ها استفاده می‌کنند و به صورت اتصال دنده‌ای یا سوکتی، اتصال لوله‌ها به یکدیگر را ممکن می‌سازند. بوشن‌های برنجی در انواع بوشن تمام دنده، نیم دنده، بوشن کاهنده یا تبدیلی و در سایزهای مختلف وجود دارند. همانطوری که قبلاً نیز گفته شد بوشن‌ها از نظر نحوه اتصال نیز در طبقه‌بندی دیگری قرار می‌گیرند که هر یک ویژگی‌های منحصر به فرد خود و کارکردهای متفاوتی دارند، به عنوان مثال:
بوشن ساده: از بوشن‌های ساده در اتصال لوله‌های با قطر یکسان استفاده می‌شود. این نوع بوشن در ۴ سایز مختلف تولید شده که در لوله کشی ساختمان و تاسیسات مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بوشن جوشی یا سوکتی: همانطوری که از نام این نوع بوشن مشخص است قطعه‌ای استوانه‌ای توخالی بوده که در دو سر خود اتصال سوکتی دارد و امکان جوشکاری در دو سر لوله با وجود قطر داخلی بزرگ‌تر در دهانه ممکن است. نوع فولادی بوشن جوشی از جمله پر مصرف‌ترین بوشن‌های جوشی است که برای اتصال دو لوله جوشکاری می‌شود و در انواع مختلف فشار قوی یا مانیسمان، فولادی درزدار و استنلس استیل موجود می‌باشد.
بوشن تبدیلی (جوشی، کوپلی و پرسی): جهت اتصال دو لوله با سایز قطر و اندازه مختلف از بوشن‌های تبدیلی استفاده می‌کنند و چون در اتصال این گونه لوله‌ها با سایزهای مختلف نمی‌توان از جوشکاری استفاده کرد، بهترین روش استفاده از بوشن‌های تبدیل است تا نتیجه نهایی مطلوبی حاصل شود. استفاده از بوشن تبدیل در کاهش تخریب لوله‌ها هنگام اتصال و عبور جریان آب گرم با قابلیت افزایش طول در انبساط و انقباض توصیه می‌شود. بوشن‌های تبدیل در سه مدل جوشی کوپلی و پرسی در سایزهای ۱.۲ الی ۶ اینچ تولید می‌شوند و معمولاً سایزبندی بوشن‌های تبدیل متناسب با سایز لوله‌های گالوانیزه موجود در بازار تولید می‌شوند.
بوشن دوسر رزوه: بوشن دو سر رزوه یا بوشن تبدیل رزوه‌ای (کامل) دو انتها با اندازه مختلف دارد و به همین دلیل از آن در اتصال لوله‌های با قطر متفاوت استفاده می‌کنند. اتصال بوشن دو سر رزوه یا دو سر دنده بدین گونه است که انتهای بزرگ‌تر به صورت رزوه نری و انتهای کوچک‌تر و کم قطر‌تر مادگی است.
بوشن یک سر رزوه (نیمه کوپلینگ): یک طرف بوشن‌های یک سردنده یا یک سر رزوه دارای دنده بوده و طرف دیگر آن ساده است. بوشن‌های یک سر فلزی یا بوشن‌های پلیمری از جمله پرکاربردترین و پرمصرف‌ترین بوشن‌های نیمه کوپلینگ در صنایع لوله کشی هستند.
بوشن مغزی: بوشن‌های مغزی از نوع بوشن‌هایی از جنس گالوانیزه بوده که رزوه در داخل آن قرار دارد و از آن در اتصال لوله خطوط انتقال آب استفاده می‌کنند. بوشن‌های مغزی را با نام بوشن پیچی نیز می‌شناسند و در انواع گالوانیزه، فلز و UPvc و یا از جنس پروپلین موجود هستند.
بوشن پلیکا (تخت، ترمزدار، بدون ترمز و…): بوشن‌های پلیکا از نوع اتصالات استوانه‌ای شکل با دو سر مادگی هستند. این بوشن‌ها مانند سایر بوشن‌ها انواع مختلفی همچون بوشن پلیکا، تخت، ترمزدار، بدون ترمز دو سر چسبی و یک سرچسبی دارند که هر یک کاربردهای متفاوتی دارند. به عنوان مثال: از بوشن تخت در تعمیر شکستگی لوله پلیکا و یا ایجاد انشعاب جدید استفاده می‌شود و از بوشن ترمزدار در اتصال لوله بدون نیاز به حرارت استفاده می‌کنند. بوشن پلیکا در جنس گالوانیزه و برنجی یا پلاستیکی و pvc تولید می‌شود. از بوشن پلیکا گالوانیزه در صنایع آب و گاز استفاده می‌کنند که نیاز به مقاومت بالا و عدم نشتی است. بوشن‌های پلیکا پلاستیکی یا pvc نوع پیچی در صنایع لوله کشی آب سرد و گرم کاربرد دارند.